Milyonlarca emekli bekliyordu ve belli oldu. Zamlı maaşlar kuruşu kuruşuna hesaplandı. En düşük 2 bin 912 lira… Son üç aylık enflasyon rakamları ve geçen hafta açıklanan Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile birlikte emeklilerin ve memurların maaşlarına ocakta yapılacak zamlarla ilgili ipuçları ortaya çıkmaya başladı. Emeklilere zam memurlara da fark ödenecek. Türkiye'de 13 milyonun üzerinde emekli, Ocak ayının yaklaşması ile birlikte zam haberlerini yakından takip etmeye başladı. Emekliler, her yıl Ocak ve Temmuz ayında maaşlarına iki defa zam alıyor. Yapılacak bu zamlarda en büyük etken, enflasyon oranları oluyor. Milyonlarca SSK ve Bağkur emeklisi temmuz itibarıyla son 6 aylık (ocak-haziran) enflasyona göre yüzde 5.75, memur ve memur emeklisi de yüzde 4 toplu sözleşme zammına ek olarak yüzde 1.75 oranında enflasyon farkı almıştı. Dün itibarıyla son 3 aylık enflasyon da ortaya çıktı. Temmuzda enflasyon yüzde 0.58 ağustosta yüzde 0.86, eylülde de yüzde 0.97 arttı. Kümülatif hesaba göre enflasyon yüzde 2.43 oldu.
YÜZDE 4’Ü AŞARSA FARK
Kalan 3 ayda enflasyon yüzde 4’ü aşarsa aşılan miktarda memur ve memur emeklileri fark alacak. SSK ve Bağkur emeklilerine de ocak ayının ilk haftasında açıklanacak verilerle son 6 aylık (temmuz-aralık) enflasyona göre zam yatacak. Enflasyonun geri kalan 3 ayda kısmi de olsa artması bekleniyor. Hükümetin geçen hafta açıkladığı Yeni Ekonomi Programı (YEP) hedefleri içinde bu yılsonu için beklenen enflasyonla ilgili de detay vardı.
TOPLU SÖZLEŞMEYE EK
YEP’teki enflasyon tahminlerinin gerçekleşmesi halinde Türkiye 2020 yılını yüzde 10.5 enflasyonla kapatacak. Yıllık yüzde 10.5’lik TÜFE tahmininin tutması için ikinci 6 ayda TÜFE’de yüzde 4.5 oranında artış gerçekleşmesi gerekiyor. Memur ve memur emeklilerine toplu sözleşme gereği 2020’nin ikinci 6 ayı için yüzde 4 zam yapılmıştı. 2021 yılının ilk 6 ayı için yüzde 3, ikinci 6 ayında yüzde 3 zam verilmesi kararlaştırılmıştı.
SSK VE BAĞKURLUYA EN AZ YÜZDE 4.5
YEP’teki tahminin tutması halinde memur ve memur emeklilerinin maaş ve aylıklarına 1 Ocak’tan geçerli olarak önce yüzde 3’lük normal sözleşme zammı yapılacak. Enflasyon da ikinci 6 ayda yüzde 4.5 gerçekleşirse bu zamma ilave olarak yüzde 0.5 fark eklenecek. SSK ve Bağkur emeklilerine de YEP’teki tahminlerin gerçekleşmesi halinde 2021 yılının ilk 6 ayı için aylıklara yüzde 4.5 zam yapılacak.
TABAN MAAŞLAR NE KADAR OLACAK?
Enflasyonun öngörülere göre gerçekleşmesi halinde en düşük memur maaşı (15/1 hizmetli) toplam yüzde 3.5 zamla 3.523 liradan 3.646 liraya, en düşük memur emeklisinin maaşı da da 2.814 liradan 2.912 liraya çıkacak. En düşük esnaf maaşı 1.627 liradan 1.700 liraya, en düşük çiftçi emeklisi aylığı 1.534 liradan 1.603 liraya çıkacak. SSK emekli aylığı en düşük 1.500 lira olarak uygulanıyor. 1.700 lira maaşı olan SSK emeklisi de YEP’teki hedeflere göre ocak itibarıyla 1.777 lira almaya başlayacak.
YEP'TEN İPUCU GELİYOR
Yeni Ekonomi Programı'ndaki 2020 TÜFE tahminine göre 6 aylık enflasyon yüzde 4.49 olacak. Bu durumda Ocak'ta SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 4.49, memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 3.49 zam alacak.
MEMURA FARK ÖDENECEK
Memurlara ve memur emeklilerine ocakta hakem kurulu kararı kapsamında yüzde 3 zam görünürken, Yeni Ekonomi Programı'ndaki TÜFE tahminine göre enflasyon farkı ile bu oran artabilecek. 2020'nin ikinci 6 aylık dönemindeki enflasyon yüzde 4'ü aşarsa, aşan kısım zam oranına eklenecek.Programdaki yüzde 10.5'lik tahmin, 2020'nin ikinci yarısındaki enflasyonun yüzde 4.49 olarak gerçekleşebileceğini gösteriyor. Bu tahmine göre, Ocak zammı yüzde 0.49 enflasyon farkıyla yüzde 3.49'a çıkabilecek.
ARTIŞA GÖRE DEĞİŞECEK
Ocak artışı yüzde 3 olursa en düşük maaş; memurlarda 3 bin 719 liradan 3 bin 830 liraya, memur emeklilerinde 2 bin 814 liradan 2 bin 898 liraya yükselecek. Eğer oran yüzde 3.49'a yükselirse, en düşük memur maaşı 3 bin 849, memur emeklisi maaşı da 2 bin 912 liraya ulaşacak.
MESAİ ÜCRETİNE DİKKAT
Fazla mesai yaptığımızda mesai ücretlerimizi zamanında alamıyoruz. Mesaiye kalmayınca işten çıkartılmakla tehdit ediliyoruz. Fazla mesai yapmak zorunda mıyız? Bu konuda ne yapmamız gerekiyor? (Bir grup işçi) İş Kanunu'na göre, işçinin yazılı onayı olmadan işveren işçiye fazla mesai yaptıramaz. Fazla mesai onayı her yıl için ayrı alınır. İşçi onay vermişse o yıl için fazla çalışma yapmak zorundadır. Fazla çalışma yıllık 270 saatten fazla olamaz. Yine İş Kanunu'na göre ücretlerin ve fazla çalışma ücretlerinin en geç ayda bir ödenmesi zorunludur.
