8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 Sayılı Kanun ile başlayan EYT yani emeklilikte yaşa takılanlar konusu, milyonlarca çalışanın gündeminde. Ancak yaş farketmeksizin çoğu çalışan erken emekli olabilmenin yollarını arıyor. 8 Eylül 1999 ve öncesi için geçerli EYT'nin kapsamına girmenin üç farklı yolu var. Borçlanma, ihya ve hizmet tespit davası ile EYT'li olmak mümkün. İşte detaylar...
Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün haberine göre; Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili yapılacak düzenlemenin aralıkta Meclis'e gelmesi ve yıl bitmeden de yasalaşması bekleniyor. Şu an için düzenlemenin içeriğine ilişkin netleşen bir husus yok. Düzenlemenin emeklilik için gerekli yaş şartı indirilerek, prim ödeme gün sayısı artırılarak, tamamen 8 Eylül 1999 ve öncesindeki emeklilik koşullarına geri dönülerek yapılması söz konusu olabilir. Şu an için formüllerin ne olacağı belli değil, bakanlık bu konuda çalışmalarını sürdürüyor. Ancak sorunun niteliği çerçevesinde bir değerlendirme yapıldığında, düzenlemenin kapsamının 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş kişiler olması bekleniyor.
EYT İÇİN 3 FORMÜL
Düzenlemenin ilk kez 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olmuş kişiler için olacağı yönündeki beklenti bu tarihi geri çekmek için yapılabilecek ne var sorusunu akıllara getirdi. Bu konuda üç alternatif söz konusu. Birincisi borçlanma, ikincisi ihya, üçüncüsü ise hizmet tespit davası. Borçlanma kanunun izin verdiği sürelerin borçlanılarak bazı borçlanma türlerinde ilk kez sigortalı olunan tarihin geri çekilmesini sağladığı için 9 Eylül 1999 tarihi ve sonrasında ilk kez sigortalı olmuş kişiler için düzenlemenin kapsamına girme ihtimali sağlayabilir. İhya ise toptan ödemeyle primlerini SGK'dan almış ya da Bağ-Kur borcunu ödemediği için silinen hizmetleri olan kişilerin bu primleri geri ödeyerek hizmetlerini canlandırmasıyla düzenlemeden yararlanmasını sağlayabilir.
DAVA YOLUYLA GİRİŞ TARİHİNİ ÖNE ÇEKMEK MÜMKÜN
Hizmet tespit davası ise 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortasız çalıştırılan kişiler için dava yoluyla bu çalışmaların tespiti ve girişin bu tarih öncesine çekilmesini sağlayacaktır. Ancak hizmet tespiti davalarında hak düşürücü 5 yıllık süre söz konusu. Diğer yandan işe giriş bildirgesi verilmiş olması halinde bu süre uygulanmıyor. Dolayısıyla bu durumda olan kişilerin kendi özel durumlarını değerlendirerek dava yoluna gidip gitmeyeceklerini düşünmeleri yerinde olacaktır.
BU NEDENLER PRİM GÜN SAYILARINI ARTIRABİLİR
Sigortalılar bazı durumlarda hizmet borçlanması yapabilir. Askerlik, doğum, yurtdışı, fahri asistanlık, avukatlık stajı gibi durumlarda sigortalılar prim ödenmemiş süreler için kendileri borçlanma yaparak prim ödeme gün sayılarını artırabilirler. Bazı borçlanmalarda ise borçlanma yapılan gün sayısı kadar sigortalılık süresi geri gider. Borçlanmayla girişin geri çekilebileceği durumların en yaygını askerlik borçlanması. Avukatlık stajı, fahri asistanlık gibi borçlanmalar meslek mensupları için geçerli. Dolayısıyla borçlanmayla EYT için yapılacak düzenlemeden askerliğini sigortalı olmadan önce yapmış ve askerlik süresi borçlanıldığında borçlanılan süre kadar geriye götürüldüğünde sigorta girişi 8 Eylül 1999 ve öncesi bir tarihe gelebilecek kişiler faydalanabilecektir.
"BORÇLANARAK" EYT'Lİ OLABİLİRSİNİZ
18 ay askerlik yapmış ve 8 Mart 2001'de sigorta girişi olan bir kişi askerliğini borçlanarak EYT düzenlemesinden faydalanabilir. Bu kişi bu borçlanmayla emekliliğini iki yıl öne çekebilir. Düzenleme netleştiğinde avantajlar değerlendirilmeli.
Gündem
