Türkiye’deki 9 Ayasofya Kilisesinden ilk inşa edilen olma özelliğini taşıyan Zonguldak’ın Ereğli ilçesindeki Orhangazi Camisi, bin 600 yıllık geçmişiyle tarihe ışık tutuyor.
Kdz. Ereğlili Tarih Araştırmacısı ve Edebiyat Öğretmeni Recep Çetin, Türkiye’deki 9 Ayasofya Kilisesi’nden ilk inşa edilenin Ereğli’de yer alan Orhangazi Camisi adını taşıyan yapı olduğunu anlattı. Ereğli’deki Ayasofya Kilisesi’nin bin 300’lü yıllarda Orhan Gazi’nin Ereğli’yi fethetmesi ile camiye dönüştürüldüğünü ifade eden Çetin, bu eserin İstanbul’daki Sultan Ahmet Camisi'nden daha eski olduğuna vurgu yaptı.
Tarih Araştırmacısı ve Edebiyat Öğretmeni Çetin, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Ereğli tarihinin en değerli eseri olan Orhangazi Camisindeyiz. Roma tarihinin önemli bir kilisesi, kaynaklarda Ayasofya Kilisesi olarak belirtiliyor. Burası benim birkaç yıl önce yaptığım araştırmalarda caminin dışında tanıtıcı bir levha vardı. 6.’ncı yüzyılda yapıldığı şekilde bir ibare vardı. Bu eser Türk İslam dönemi eseri, 408-450 tarihleri arasındaki Roma İmparatoru 2. Theodosius döneminde bir kilise. Orhangazi Camii isminin alması için çalışmalar ve araştırmalar yaptık. Orhan Gazi Padişahımızın Ereğli’de bir hikayesi var. Sultan Orhan Mahallesi, üst mahallemizin adı da Sultan Süleyman Mahallesi. Ereğli 1300’lü yıllarda Orhan Gazi tarafından fethediliyor. Orhan Gazi’nin Ereğli’de bu bölgede, çok önemli bir önemi değeri olduğunu bilmek zorundayız. Bu eserin adı da, bulduğum bazı belgelerde Orhan Bey camisi olarak geçiyor, 1500’lü yıllarda. Sonraki süreçte onlarca belgede sultan Orhan Camisi olarak geçiyor. Halkımız nedense orta cami diyor ama Osmanlı tarihi boyunca, Türk tarihi boyunca Sultan Orhan camisidir. Selatin Camisi olarak bu caminin adının duyurulmasını isterim. İstanbul’a gittiğimiz zaman Sultan Ahmet Camisi'nde fotoğraf çektiriyoruz. 1600 senesinde yapılan Sultan Ahmet Camisi'nin değerinin anlıyoruz da, neden 1300’lü yıllardan kalma kendi atamızın yadigarı ismini almış camiye sahip çıkmıyoruz. Bunu bilemiyorum.”
Çetin, cami duvarında asılı Orhanlar Mahallesi Orhan Gazi Caddesi yazılı tabelaya da dikkat çekti.
Geçtiğimiz yıllarda restorasyon yapılsa da yan duvarlarında, Roma dönemine ait izler görülüyor. Orhan Gazi Camisi’nin duvarında eski Roma alfabeleriyle yazılı 'Theodosius' isminin günümüzde halen okunabildiği görülüyor.