4 Ocak 1988 tarih 88/12476 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile gemi söküm alanı ilan edilen Kilimli Alacaağzı bölgesinde, gemi söküm/geri dönüşüm faaliyetleri yapılması konusunun yeniden güncel olarak tartışılmaya başlamasıyla ilgili yazılı bir açıklama yapan Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, “Bu tartışmaların, yapılacak yatırımların İlimiz ve bölgemize getireceği istihdam ve katma değer göz önüne alınarak, oluşması muhtemel çevresel etkenlerin de gerçekçi bir şekilde ele alınarak yapılmasının fayda sağlayacağını düşünmekteyiz” dedi. Sökümün AB krkiterleri çerçevesinde yapılacak olmasından dolayı çevreye zarar vermeyeceğini öne süren Metin Demir şöyle dedi:
Gemi geri dönüşümü, işletme ömrünün sonuna erişen gemilerin atıl halde durmasının önlenmesi, deniz yaşamına zarar vermesinin önüne geçilmesi ve ekonomiye kazandırılmasının yoludur. Gemi geri dönüşümü sektörü, işlerin imzalanan uluslararası sözleşmelere bağlı kalarak yapılması halinde çevreci sektör olarak kabul görmektedir. Hurda demirden çelik elde edilmesi, yer altından demir cevherinin çıkartılarak işlenmesi sonucu ortaya çıkan, doğal dengenin ve hayatın tahribi ile sera gazı salınımını büyük ölçüde azalttığı için çevre dostu bir teknoloji olarak değerlendirilmektedir. Dünyamızın yeraltı kaynakları sınırlı olduğundan, yeraltı kaynaklarını kullanmak yerine geri dönüşüme önem verilmesi gerekliliği yadsınamaz bir gerçek olup aynı zamanda bu yaklaşımın çevreci bir yaklaşım olduğu dünya çapında kabul görmüştür.
Ülkemiz Dünya’da sekizinci büyük çelik üreticisidir, başlıca çelik ithalatçı ve ihracatçılar arasında ise ilk onda yer almaktadır. Ülkemizde üretilen çelik miktarı 35 milyon ton olup, bu miktarın 17 milyon tonunu ithal hurda ile sağlanmaktadır. Bu verilere göre, Ülkemiz açık ara dünyanın en büyük çelik hurda ithalatçısıdır.
Yurt içinde üretim yapan demir-çelik fabrikaları kendileri için gerekli hammaddeyi doğrudan ithal yoluyla temin etmeyip, gemi geri dönüşümcülerden temin etmeleri demir-çelik fabrikalarının maliyetlerine yansıyarak rekabet açısından önemli bir avantaj sağlamaktadır. Ayrıca, gemi geri dönüşüm yoluyla gemi ithal edilmesi ve hurda olarak iç piyasaya sunulmasının, hurdanın ithalatına kıyasla dış ticaret açığına olumlu etkisi olacaktır. Kilimli Alacaağzı mevkii yıllarca Türkiye Taşkömürü Kurumunun şist döküm ve Belediyenin çöp döküm sahası olarak kullanılmıştır. Bu yapısı ile bölge ne tarım, ne turizm, ne de başka bir sanayi yatırımı için kullanılabilecek nitelikte olmadığından, çevreye duyarlı bir gemi geri dönüşüm tesisi bölge için sınırlı seçeneklerin başında gelmektedir.
Türkiye’de mevcut durumda sadece İzmir Aliağa’da gemi geri dönüşüm tesisleri hizmet vermektedir. Bu tesislerde 1700 kişiye direkt olarak, 8.500 kişiye dolaylı olarak istihdam sağlanmaktadır. Kilimli Bölgemizde bu alanın aktif olarak kullanılması, madencilik sektörünün daralması sebebiyle istihdam sorunu yaşayan yüzlerce kişiye istihdam sağlayacak ayrıca, yan sanayi yatırımları düşünüldüğünde bu sayı daha da artarak, bölgemize büyük katkısı olacaktır. Gemilerin söküm işleminde ortaya çıkan malzemelerin büyük kısmı da sanayide ara ürün olarak kullanılmaktadır. Bu durum gemi geri dönüşüm tesisi etrafında yan sanayi tesislerinin kurulmasına teşvik oluşturacaktır. Bölgemizin özel sektör temsilcisi olarak odamız, çevre ve insan sağlığına ve kamuoyunun çevresel endişelerine değer vermektedir. Konu tarafımızca ayrıntılı olarak değerlendirilmekte ve takip edilmektedir. Yaptığımız araştırmalar sonucunda; Gemi geri dönüşüm işlemlerinin çevreye duyarlı olarak yapıldığında, Gemi inşa sanayisi kadar bile çevreye zarar vermeyeceği düşünülmektedir.
Bazı çevre örgütleri gemi söküm faaliyetlerinin çevreye zarar verdiğini iddia ederek bu işin kalkınmış ve medeni ülkelerde yapılmadığını öne sürmektedir. Oysa gerçek bundan faklıdır. Avrupa Birliği ülkelerinden 12sinde 30 adet tesiste(Fransa-Bordeaux, İngiltere-Edinburgh, Belçika-Gent, Hollanda-Rotterdam) gemi söküm işlemi yapılmaktadır. Avrupa’da faaliyet gösteren gemi geri dönüşüm tesislerinin bazıları ekte örnek olarak verilmiştir.
Çevresel duyarlılığın en üst seviyede olduğu Avrupa Birliği’nde gemi geri dönüşüm tüzüğü yayınlamış ve gemi söküm tesislerinin standartlarını belirleyerek, kontrolünü sağlamaktadır. Bölgemizde kurulması düşünülen gemi geri dönüşüm tesisinin, Avrupa Birliği kriterlerinde olması gerekeceğinden, çevresel açıdan herhangi bir olumsuzluğa sebep olmayacağı düşünülmektedir.
Aliağa Gemi geri dönüşüm tesisleri, Ege’nin en bilinen tatil yerlerinden olan Ayvalık ve Foça’nın arasında yer almakta olup son yıllarda bölgesel olarak çevre güvenliğini riske atacak herhangi bir olumsuz duruma rastlanılmamıştır. Gemi geri dönüşümü sonucunda oluşacak asbest kaynaklı çevre kirliliği oluşacağı da iddialar arasındadır, lakin gemi inşa sektöründe 25-30 senedir asbest kullanılmamaktadır. Halen denizlerde faaliyet gösteren ve bölgede dönüştürülmesi muhtemel gemilerde asbest yok denecek kadar azdır. Avrupa birliği kriterlerine göre asbest olması muhtemel gemiler, tamamen izole edilerek uzman kişilerce asbest giderildikten sonra söküm işlemi başlamaktadır.
Gemi geri dönüşümü sonucunda denizin kirletileceği de diğer bir iddiadır, fakat gemi söküm yönetmeliği ve Avrupa Birliği gemi geri dönüşüm Tüzüğüne göre gemilerden her türlü maddenin arındırıldığından emin olunur ve ikinci bir önlem olarak, gemiler mazgallarla çevrili beton zemine çekildikten sonra gemi söküm faaliyetine başlanmaktadır. Keza, Söküm işlemi tamamen karada yapılmakta olup deniz kısmı bariyerlerle çevrilerek önlemler alınmakta ve deniz üzerinde söküm faaliyeti gerçekleşmemektedir.
Sonuç olarak; Kilimli ilçemiz için önemli bir istihdam ve katma değer merkezi olacağını düşündüğümüz Alacaağzı Gemi Söküm Alanı ile ilgili eksik ve yanlış bilgilere dayanan çevreci tepkilerin giderilmesi için öncelikle mahallinde bir bilgilendirme toplantısı yapılmasını ve devamında da İzmir Aliağa’daki tesiste yerinde inceleme ziyareti düzenlenmesini öneriyoruz. Bu konuda her türlü inisiyatifi almaya hazır olduğumuzu kamuoyunun bilgisine sunarız.
Haber Merkezi
Güncelleme Tarihi: 02 Temmuz 2019, 16:41
