Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yayımlanan sözlüklerde ve kurumun internet sitesinde yer alan sözlüğündeki bazı tanım ve örneklerde, cinsiyet ayrımcılığı ve kadına yönelik psikolojik şiddet barındırdığı gerekçesi ile Cumhuriyet Halk Partisi Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, TBMM’ye, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un cevaplaması istemiyle bir soru önergesi verdi.
CHP’li Yavuzyılmaz verdiği soru önergesinde, kirli, esnaf, serbest, müsait ve oynak gibi kelimelerin TDK sözlüğünde tanımlarında ve örnek cümlelerinde geçen ifadelerin kadına şiddet ve cinsiyetçilik kapsamında sayılması gerektiğine dikkat çekti. TDK’nın bu ifadeleri resmi sözlükte bulundurmasıyla TDK’nın kadına yönelik şiddete çanak tuttuğunu ve cinsiyetçi yaklaşımlara zemin hazırladığının altını çizen Yavuzyılmaz, ayrıca ifadelerin Anayasa’nın 10. Maddesinin 2. Bendine aykırı olduğunu belirtti.
Özür Dilenecek mi?
CHP’li Milletvekili Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’a bu kelimelerin sözlüğe hangi kurul ve otoritelerce dahil edildiğini, bu çirkin tanımların kaldırılıp kaldırılmayacağını ve hukuk önünde bu kelimelerin kullanıldığı ifadelere maruz kalan kadınların hakarete uğramış sayılıp sayılmayacağını sordu. Devlet ve STK’lar eliyle yürütülen kadına karşı şiddette dur diyen çalışmalarla bu durumun bir tezat oluşturup oluşturmadığının da cevabını isteyen Milletvekili Yavuzyılmaz, “Kadınları rencide eden ve aşağılayan, gerçekte toplumda bu kelimelerin bu anlamlarıyla kullanılmadığı bilindiği halde, TDK'nın resmi sözlüğünde bu kelime anlamlarına yer vermesinden dolayı kurum olarak toplumdan özür dilemeyi düşünüyor musunuz?” diye sordu.
CHP Zonguldak Milletvekili Yavuzyılmaz, geçtiğimiz günlerde gerçekleşen ve Kültür Ve Turizm Bakanlığının bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonu’nda da, Bakan Mehmet Nuri Ersoy'a Türk Dil Kurumu Sözlüğü'nde yer alan cinsiyetçi ve kadınlara psikolojik şiddet sayılabilecek ifadeleri sorarak, sözlükten çıkarılmasını istemişti. Komisyon toplantısının ardından Yavuzyılmaz, konunun takipçisi olacağını ifade etmişti.
Bu ne biçim bir zihniyetin ne biçim bir dünyasıdır?
CHP’li Yavuzyılmaz konu ile ilgili yaptığı açıklamada; “Özellikle Türk Dil Kurumunun Türk Dil Kurumu Sözlüğü'nde yer alan cinsiyet ayrımcılığı ve kadına psikolojik şiddet içeren kavram açıklamalarının bir an önce sözlükte düzeltilmesini talep ettik. Soru önergesi vermeden yeniden kontrolümden geçirdiğim üzere, güncel birkaç örnek vermek istiyorum.
"Serbest" kelimesi "Ağır başlı olmayan, hoppa kadın" olarak tanımlanmış; kadınlara ne için serbest denildiğini takdirlerinize bırakıyorum.
"Kirli" kelimesinin anlamında "Aybaşı durumunda bulunan (kadın)" diye ifade ediliyor; ne kiriyse artık anlatılmak istenen.
"Esnaf" kelimesi "Kötü yola sapmış olan kadın." Cümle olarak da "Esnaftan bir kadın." Ne esnafıysa, bir hakaret daha...
Yine Türk Dil Kurumu Sözlüğü'nde "müsait" kelimesinin anlamı izcin "Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen kadın." ifadesi kullanılmış; neye müsait olduğunu, ne ifade edilmek istendiğini takdirinize bırakıyorum.
“Oynak" kelimesinde ise "Davranışları ağırbaşlı olmayan kadın veya kız" Bunu tarif etmek için seçilen cümle de şu: "Bu otuz yaşlarında çenebaz ve oynak bir duldu."
Anayasa'nın 10'uncu maddesi ikinci fıkrasına da aykırı olan bu ifadelerin bir an önce sözlükten çıkarılmasını talep ettik. Wittgenstein diyor ki: "Dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır."
Kadınları rencide eden, cinsiyet ayrımcılığı ve psikolojik şiddet içeren, toplumda kullanılmayan bu kelime anlamlarını TDK sözlüğünde tutmak, ne biçim bir zihniyetin ne biçim bir dünyasıdır? “Kadına Karşı Şiddete Hayır” kampanyaları devlet eliyle desteklenirken bir yandan da kadına bu yönlü bir şiddetin yine devlet kurumlarının eliyle bir şekilde üretilmesi; şiddeti açıkça meşrulaştırmaktadır, TDK kadına yönelik şiddete çanak tutmamalı” ifadelerini kullandı.
