TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, mecliste fay yasasının bir an önce görüşülmesi çağrısında bulundu.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, siyasilere seslenerek, “Önemli olan aktif fayların ortaya konulmasıdır. Sit alanına dönüştürülüp, yapı yasağı getirilmelidir. Afetleri engellemenin yolu, afetlere önceden koordine olabilmektir. Çağrıda bulunuyoruz fay yasasının biran önce mecliste görüşülmelidir.” dedi.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, ve TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Hüseyin Akaç Zonguldak'ta deprem riski hakkında bilgilendirme yaptılar. Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, Doğuda Bartın’da bulunan faydan tedirgin olduklarını söyledi.
Gazetecilerin ilimiz ve ülkemiz deprem riskine karşı sorularını cevaplayan Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, çok önemli açıklamalarda bulundu.
Bartın’da bunun faydan tedirgin olduklarını belirten Koç ayrıca mecliste fay yasasının bir an önce çıkarılması gerektiğini ifade etti. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Hüseyin Akaç’da yapı denetimlerinde jeoloji mühendislerin raporlarına denetim yetkisi getirilmesi gerektiğini ifade etti. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak eski İl Temsilcisi Şaban Koç, depreme ilişkin gazetecilerin soruların şu şekilde cevap verdi:
ZONGULDAK FAY HATLARIYLA ÇEVRELENMİŞ DURUMDA
Zonguldak’ta fay hattı var mıdır? Öncelikle İzmir depreminden biraz bahsetmek istiyorum. Son 30 Ekim Seferihisar açıklarında meydana gelen depremde, 114 vatandaşımız hayatını kaybetti. Yaklaşık 1035 kişi de yaralandı. Enkazdan da 107 vatandaşımız sağ olarak çıkarıldı. Biz öncelikle hayatını kaybedenlere Allahtan rahmet, yakınlarına ve İzmir halkına sabır, yaralılara da acil şifalar diliyorum. Bu son 10 yıllık yani 99 depreminden sonra yaşanan depremlere baktığımızda, ülkemizde 840’a yakın insanımızın hayatını yitirdiğini görmekteyiz. Bizim Zonguldak üzerine indirgediğimizde, öncelikle şunları söyleyebiliriz arkadaşlar, Zonguldak Kuzey Anadolu fay hattına yakınlığıyla ve Batıdaki Bartın fayı ile iki tane aktif fay ile çevrelenmiş durumdadır. Yani Güneyde MT’nın 2012 yılında yapmış olduğu Brifay haritasına göre Yığılca’ya kadar uzanan bir Kuzey Anadolu fay hattı aktif olarak bulunmaktadır. Doğuda 1968 yılında en son aktif olan Bartın fayı bulunmaktadır. Her iki fayın da etkilerini Zonguldak olarak yaşadık. En büyüğünü de 1999 yılında yaşadık. Bizim Zonguldak olarak söyleyebileceklerimiz bu iki aktif fay hattının Zonguldak’a etkileri yaşanan depremlerden daha fazla olmaz. Bizim için burada sıkıntı olan, üretime dayalı yeraltında tasman olarak tabir ettiğimiz boşluklardan kaynaklanan bir imar sorunumuz var. Ve heyelanlarla ilgili bir sorunumuz var. Bu Zonguldak’ın en büyük sorunu deprem ve afetlerle beraber söyleyebileceklerimiz bunlardır. Yapılabilecekleri daha önce kamuoyu ile paylaştık.
ÖNEMLİ OLAN YAPILAR...
Zonguldak hangi dereceden sonra zarar görür? Türkiye 2010 yılından itibaren AFAD’ n hazırlamış olduğu deprem kuşaklarına göre birinci, ikinci ve üçüncü dereceden deprem bölgelerine ayrıldı. Buna göre Zonguldak’ın bir kısmı üçüncü derece deprem bölgesine giriyor. Bir kısmı da ikinci dereceden deprem bölgesine giriyor. Bunlar haritada bellidir. Haritada göründüğü zaman aşağı yukarı belli oluyor ama burada önemli olan depremin ya da afetin kaçıncı derece olduğu değil, önemli olan yapıları ne şekilde yaptığımızdır. Burada konuşulması gereken afetlere karşı, afet öncesinde yapılması gerekenler öncelikli olmalıdır. Daha sonrasında afet sırasında yapılması gerekenlerdir. Depreme dayanıklı binalar yapmamız lazım. Sizce Zonguldak’taki yapılar depreme dayanıklı mı? .
Zonguldak’ın en önemli sorunu, kayıt altına alınan yapılar ne kadar gerçekçi? Bunların tam olarak ortaya konulabilmesi için böyle bir çalışma yapılmalıdır. Bizim bildiğimiz kadarıyla Zonguldak’ın bu konuda eksikleri vardır. Bunların tam olarak ortaya çıkabilmesi için kapsamlı bir çalışma gerekiyor. İmar konusunda Zonguldak’ın eksikleri var. Depreme dayanıklı yapıların tespit edilebilmesi için bunların ortaya konulması gerekiyor. Tüm ülkede olduğu gibi Zonguldak’ında imara uygun yapılmayan yapıları var. Yani söz konusu mühendislik hizmeti almayan binalar var. Jeoloji mühendisinin bilgisi b ulunmayan yapılar söz konusudur. Üzerinde statik ve mühendislikle ilgili hiçbir bilgi içermeyen bina güvenilir değildir.
99 DEPREMİ BİR MİLATTI
--Siz Zonguldak’ın depremden çok fazla etkilenmeyeceğini düşündüğünüzü söylediniz. Ama az önce belirttiğiniz gibi Zonguldak çarpık kentleşmenin olduğu bir il, böylesi bir durumda önceden alınmamış tedbirlerin olduğu binalarda ne gibi hasarlar meydana gelir? Zonguldak depreme böyle hazırlıksız yakalanırsa ne derece etkilenir? Yapı, denetim raporları ne şekilde yapılıyor Bunları ortaya koymak gerekir. Ve bu binaların tespit edilebilmesi lazım. Her iki depremde de Bartın fayı olsun, Kuzey Anadolu fayı da olsun bir deprem ürettiğinde önümüzde ki günlerde burada kontrolsüz binaları biz bilmediğimiz için, ne gibi bir reaksiyon gelecek kestiremeyiz. Dere yataklarına yapılan binalar var. Kaçak kat çıkılmış binalar var. Bu kaçak katlara yapılmış, imar afları var. Bu binaların davranış biçimlerini ortaya koymamız için bu yapı stoğunun ortaya çıkması lazım. 99 depremi bir milattı, ondan sonra yapılan bir sürü yasa ve yönetmelikler çıktı. Bu yönetmeliklere ne kadar uyuldu belli değil. Jeoloji mühendislerinin ne derece yer aldığı belli değil, bu nedenle ne kadar etki göstereceğini ortaya koyacak bir çalışma olması lazım.
BİRDE HEYELANI TETİKLEMİŞ OLABİLİRİZ
--Daha önce bir çalışmanız oldu mu? Tek başına bir odanın yapabileceği bir çalışma değil. Böyle bir depremde dere yataklarında olsun veya tasman riski altında ki binalarda çok ciddi riskler olabilir. Birde heyelanı tetiklemiş olabiliriz. Bu tip binaların ortaya konması için bir tasman raporu zamanında yapıldı. Kamuoyunda Zonguldak’ta bayağı ses getirdi 2010’lu yıllarda. Üniversitelerin ve odanın katkı koyduğu bir proje yapıldı. Ama raflarda yerini almadı.
--Deprem diğer felaketleri de beraberinde getirebilir diyebilir miyiz? Deprem başlı başına bir felaket, yeraltındaki galeriler etkilenir mi? En çok sorulan sorulardan biri, böyle bir şey pek söz konusu değil. Örneği de görülmedi. Depremin p ve s dalgalarının yüzeye etkisi söz konusu, canlılara veya yeryüzüne verdiği etkiler söz konusu yeraltında baca açıklarının olması artı veya eksi getirmez.
--Zonguldak’ın altında büyük yedi tane ırmak, depremlerde Zonguldak’a zarar verir m? Zonguldak’ın altındaki karstik boşlukları söylüyorsanız, Bunlar farklı bir boyutta, Zonguldak’ın Karter yapısı itibariyle yer yer karstik boşluklar olduğunu biliyoruz bu karstik boşlukların üniversiteler arası çalışma yapıldığını da biliyoruz. Yeterli mi ? değil. Burada önemli olan Türkiye’de, Zonguldak için önemi olduğunu düşündüğümüz jeoloji mühendisleri odası olarak fay yasasını çok önemsiyoruz.
--FAY YASASI NEDİR?
9 aydır mecliste görüşülen Adana Milletvekilimiz Jeoloji mühendislerimizin ve bizim odamızın dile getirdiği fay yasası, aktif fayların tamamen ortaya konması ve bu fayların belli bir mesafede yapı yasağı getirilmesi gerek. Bu alanları yeşil alana dönüştüreli, sit alanına dönüştürelim. 31 tane kentimiz bu afetlerden birinci dereceden etkilenecek iller. Zonguldak olarak kısmen ikinci ve üçüncü dereceden etkilenecek ama bizde de Bartın fayının neresinde ne yapıldığını tam olarak bilmiyoruz. Burada da geldiğimiz nokta tasman, tasmandan etkilenecek yerlerin ortaya konulması sadece odanın ya da yatağın yapacağı bir iş değil. Buradaki öngörümüz MTA, TTK ve üniversitenin jeoloji ve harita bölümlerinin içinde bulunduğu bir kurum ve kuruluş örgütlenerek tasman raporunu çıkartabilir. Nedir tasman raporu? Zonguldak’ın altının her tarafının üretim yapıldığı, üretimden kaynaklanan oturmalar oluyor yüzeyde, tamamen kullanılmayacak ama bina kullanılma hale gelecek. Bunların ortaya konulması lazım. Bu yönde imarın yenilenmesi lazım. Birinci derecede tasmandan etkilenebilecek yerler belirlenirse,buralara imar yasağı getirilmelidir. Bu bölgede 10 tane binanın bulunmasıyla zemine gelecek yükle, 100 tane binanın bir araya gelmesi arasında çok büyük farklar var. Tamamen bir statik konudur.
DOĞUDAKİ BARTIN FAYI TEDİRGİN EDİYOR
Zonguldak diğer illere göre deprem riski ne durumda? Jeolojik dri fay haritasına baktığımızda Türkiye’nin yüzde 92’si deprem kuşağı altında olduğu görülüyor. Burada Kuzey Anadolu fay hattının nispeten kuzeyinde olduğumuz için biraz daha şanslı sayılabiliriz. Ama bizi de etkileyen Doğudaki Bartın fayı tedirgin ediyor. 68 yılında en son deprem üretmiştir. O zamanki etkilere göre tsunami yarattığı da görülüyor. Bunun tekrar periyodunu bilemiyoruz. Önemli olan aktif fayların ortaya konulmasıdır. Sit alanına dönüştürülüp, yapı yasağı getilmelidir. Afetleri engellemenin yolu, afetlere önceden koordine olabilmektir. Çağrıda bulunuyoruz fay yasasının biran önce mecliste görüşülmelidir.
ODAYA DENETİM YETKİSİ GETİRİLMELİ
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Zonguldak İl Temsilcisi Hüseyin Akaç’da yapı denetimlerinde zemin etüd raporlarına odanın denetim yetkisi getirilmesi gerektiğini ifade etti.
